L’Academia de la Llingua Asturiana quier amosar la so más fonda satisfaición énte la solución dada pol Tribunal Constitucional (TC), con fecha 25 de febreru de 2010, no que cinca a la cuestión d’Inconstitucionalidá plantegada pol Xulgáu de lo Contencioso-Alministrativu númberu 3 d’Uviéu.

N’efeutu, nun ye solo que’l TC refugue la inconstitucionalidá del árticulu 4.2 de la Llei d’Usu del Asturianu, onde s’afita la validez del emplegu d’esta llingua nes comunicaciones orales o escrites de los ciudadanos col Principáu d’Asturies, sinón qu’amás “obliga” a l’alministración autonómica a acoyer ensin torga dala les comunicaciones que se-y apurran n’asturianu.

Trátase, per otru llau, d’un procesu nel que, nel so aniciu, un ciudadanu, ye dicir, un representante de la sociedá civil más concienciada, decide respir con puxu y enfotu polos sos derechos llingüísticos a la escontra de les estorvises que la mesma alministración pon davezu pa nun facer vidable’l marcu xurídicu del asturianu.

Entiende l’ALLA, sicasí, que nun podemos cayer na autocomplacencia: los asturianos carecemos una situación, dafechu “peculiar” nel contestu español, d’inseguridá xurídica que nun afeuta, por ciertu, a los ciudadanos gallegos, vascos, navarros, catalanes, araneses, valencianos o baleares.

Ye llamentable, nesti sen, que tengan que ser persones individuales o coleutivos ciudadanos los que, de contino, esixan l’exerciciu de drechos llingüísticos qu’afiten la Constitución Española y los trataos internacionales a los qu’España se venceya.

L’Autu del TC, a la escontra de lo que dalgunos quieren facer ver, per otru llau nun implica nenguna clas d’oficialidá, desque namái afita como dafechu válidos los usos llingüísticos de los asturianos y asturianes colos muérganos dependientes del Principáu d’Asturies, acordies cola llegalidá vixente. Queden, d’esti mou, fuera de les llendes afitaes nel Autu del TC los usos del asturianu n’otros ámbitos tan importantes como los de los conceyos o les delegaciones de l’alministración central asitiaes n’Asturies. Inda más, los drechos llingüísticos de los asturianos tienen enforma menos grau de reconocencia que los del restu de ciudadanos de les otres comunidaes del Estáu con llingua propia en contestos tan emblemáticos como l’educativu, el de l’alministración de xusticia, la xestión ciudadana, la vida universitaria, etc.

La carauterística básica, entós y como venimos de dicir, de la situación llingüística asturiana ye, per un llau, la inseguridá xurídica y, per otru, la curtia reconocencia de derechos llingüísticos. La realidá, a lo llargo d’estos años, amuesa testonamente una vuelta y otra que namái la oficialidá pue garantizar y homologar los drechos llingüísticos de tolos asturianos de mou que dexemos, d’una vegada yá, de ser ciudadanos de segunda nel marcu de la Constitución Española qu’a toos debería abellugar per igual.

Acordies colo anterior, l’Academia de la Llingua Asturiana fai un llamáu a les fuercies polítiques asitiaes na Xunta Xeneral del Principáu pa que tomen determín nesti sen, de mou que’l marcu xurídicu del asturianu algame una solución, firme y estable, d’oficialidá afayada a les necesidaes sociollingüístiques d’Asturies; y reitera la ufierta fecha nel so momentu pa collaborar con tolos axentes sociales nel llogru del citáu marcu xurídicu.

Uviéu, 9 de marzu de 2010