Fai unes selmanes conocióse la sentencia del Tribunal Cimeru de Xusticia del Principáu d’Asturies a la escontra de la tramitación, na Universidá d’Uviéu, de la Tesis Doctoral “El discursu de la periferia: proyectos autonomistes na Asturies contemporánea (1808-1983)” de D. Faustino Zapico Álvarez, por dir en llingua asturiana.

Énte la gravedá de los fechos, que suponen una clara discriminación de los usuarios del asturianu, l’Academia de la Llingua Asturiana, na so cabera Xunta, tomó’l determín de facer llegar a la opinión pública lo que vien darréu:

1. En primer llugar, llamenta fondamente esta Academia que la Universidá d’Uviéu refugue la tramitación de la Tesis Doctoral d’ún de los sos doctorandos pol fechu de que’l títulu y el resume de la tesis que ye obligao presentar pa la so inscripción tean en llingua asturiana. Y ello a pesar de que la Universidá vien d’aprobar unos estatutos, espublizaos en castellanu y n’asturianu por mandáu del Claustru Universitariu, onde s’inxer un artículu 6 dedicáu a “La Universidá y Asturies” que diz: “1. La Universidá d’Uviéu, en cuantes qu’universidá pública asturiana, empobinará de mou relevante les sos xeres a la realidá y l’ámbitu d’Asturies” y “2. La llingua asturiana sedrá oxetu d’estudiu, enseñanza ya investigación nos ámbitos que correspuendan. Asina mesmo, el so emplegu tendrá’l tratamiento qu’afiten l’Estatutu d’Autonomía y la llexislación complementaria, dándose seguranza de la non discriminación de quien la emplegue”.
   Y ello anque hai precedentes de tesis doctorales feches, defendíes y espublizaes pola propia Universidá d’Uviéu en llingua asturiana; y a pesar de que l’autor de la Tesis que mos ocupa pudo va poco redactar y defender, n’asturianu, el Trabayu d’Investigación del Doctoráu que-y supón, ente otres coses, l’algame de la suficiencia investigadora.
   Ye difícil pescanciar l’actuación de la Universidá d’Uviéu, d’una Universidá que formalmente tramitó nel so día la petición a Madrid de la creación d’una Titulación de Filoloxía Asturiana pidida, ente otros, pola Facultá de Filoloxía y la Xunta Xeneral del Principáu; d’una Universidá que capacita al profesoráu d’Educación Primaria y Secundaria pa impartir l’asignatura de Llingua Asturiana y Lliteratura neses estayes educatives y que lo fai pente medies de los Títulos Propios d’Espertu y Especialista en Llingua Asturiana, títulos onde tola actividá académica se desendolca n’asturianu; d’una Universidá qu’igua cursos de “Llingua Asturiana” dientro de la ufierta del Plan de Formación Continua pal Personal d’Alministración y Servicios (PAS); d’una Universidá qu’organiza Cursos de Branu en llingua asturiana, en collaboración con esta Institución; d’una Universidá que tien almitío escritos n’asturianu nel so Rexistru Xeneral.
   Cuidamos que la decisión de les autoridaes universitaries, interpretando de la manera más curtia y probe posible los testos llegales, ye incomprensible y llamentable y que ta lloñe del bon facer, universitariu y universalista, que debería presidir la xera de la máxima institución académica.
2. L’Academia fai de so l’argumentación del votu particular del maxistráu D. Francisco Salto Villén, miembru del Tribunal Cimeru de Xusticia d’Asturies, emitíu na citada sentencia. Na so opinión la sentencia habría desaniciase xustamente n’aplicación de los preceptos onde s’enconta: la Constitución española (1978) (Art. 3), la Llei 30/1992 del Procedimientu Alministrativu Común y Réxime Xurídicu de les Alministraciones Públiques, l’Estatutu d’Autonomía d’Asturies (Art. 4), la Llei d’Usu y Promoción del Asturianu (1998) (Art. 4.2 y 4.3.) y los Estatutos de la Universidá d’Uviéu (2003) (Art. 6.2.).
3. Les distintes interpretaciones per parte de los maxistraos de la llegalidá vixente amuesen una vegada más que’l sofitu llegal que güei tenemos ye insuficiente dafechu. Por más que la Llei d’Usu s’enfote en dar seguranza de la non discriminación de los ciudadanos pol emplegu de la llingua propia, los fechos demuestren testonamente, un día tres otru, qu’esa seguranza nun esiste y que los asturianos siguimos sin cuntar con un respaldu llegal que nun mos discrimine llingüísticamente y que garantice’l drechu que, como ciudadanos, tenemos a espresanos na nuesa llingua, oralmente y per escrito, y en tolos ámbitos y niveles comunicativos.
4. Una vegada más l’Academia de la Llingua Asturiana quier denunciar la discriminación que los ciudadanos asturianos carecemos con respeuto a los ciudadanos de les otres comunidaes billingües del Estáu, nel sentíu de que n’Asturies nun esisten garantíes reales que mos dexen exercer el derechu a la llibertá del usu llingüísticu. Nesti sen, somos sabedores de que nel contestu español, que ye onde mos movemos, namái la reconocencia espresa de la oficialidá de la llingua asturiana nel Estatutu d’Autonomía ye garantía real de la validez llegal del so usu y, magar que por sí mesma ella sola nun abaste pa perafitar la pervivencia de la llingua, lo que ta claro ye que ye la condición sine qua non pa que tal pervivencia seya vidable. Poro, nun pararemos hasta qu’esa reconocencia espresa s’algame.