Güei, 15 d’avientu de 2020, cúmplense 40 años dende que se creare l’Academia de la Llingua Asturiana (ALLA) al traviés del Decretu 33/1980 de 15 d’avientu del Conseyu Rexonal d’Asturies –institución preautonómica asturiana–.
Por esti motivu, l’ALLA espubliza l’informe Academia de la Llingua Asturiana: 40 años de compromisu con Asturies y la so llingua nel que se recueye’l llabor que vieno faciendo la institución nestes cuatro décades en cumplimientu del so mandáu estatutariu; esto ye, la codificación ya investigación de la llingua asturiana, asina como’l papel tutelar de los derechos llingüísticos de los asturianos.
La creación de la institución académica pue entendese como ún de los llogros de Conceyu Bable, gracies a la sensibilidá asturiana d’Atanasio Corte Zapico, conseyeru de Cultura del Conseyu Rexonal, que punxo les bases pa la creación de l’Academia de la Llingua Asturiana n’avientu de 1980 y que fore posible, llueu, baxo’l mandatu del so sustitutu Rodrigo Artime.
Foi yá nel añu 1981, cuando’l muérganu plenu del Conseyu Rexonal d’Asturies da’l preste a los estatutos de l’Academia de la Llingua Asturiana (Decretu 9/1981, de 6 d’abril). El 16 de mayu d’esi añu celebróse la primer Xunta de l’ALLA colos miembros escoyíos per parte del Conseyu Rexonal y procedióse al nomamientu de cargos.
A partir d’esti momentu fundacional, y a lo llargo d’estos cuarenta años d’esistencia de l’Academia de la Llingua Asturiana, esta institución vien cumpliendo dafechu col so mandáu estatutariu. Punxo asina a disposición de los falantes d’asturianu les ferramientes normatives básiques –normes ortográfiques, gramática y diccionariu–. Y cumplió d’igual mou col so papel tutelar de mirar pol estatus social de la llingua y los derechos llingüísticos de la ciudadanía asturiana.
Esto ye daqué que l’ALLA siguirá faciendo, güei y nel futuru, p’avanzar, per un llau, na estandarización de la llingua asturiana y, per otru llau, nel llogru de los nuesos derechos llingüísticos. Esto ye especialmente importante si nesta llexislatura, como esperamos, la reforma del Estatutu d’Autonomía inxer la cooficialidá de la llingua asturiana y del eonaviegu nel so articuláu. Esti nuevu contestu nun camudará l’actividá académica en cuantes al cumplimientu de los estatutos, sinón que pondrá nel centru del so llabor nuevos retos y xeres pa facer vidable la normalización social de la llingua histórica del pueblu asturianu.
L’enllaz pa disponer del trabayu Academia de la Llingua Asturiana: 40 años de compromisu con Asturies y la so llingua ye: https://alladixital.org//wp-content/uploads/2021/01/ALLA-40-años-de-compromisu-con-Asturies-y-la-so-llingua.pdf