La enseñanza de la llingua asturiana

L’Academia de la Llingua Asturiana, muérganu del Principáu d’Asturies, estudió’l martes 28 de mayu, en Xunta Estraordinaria, les posibilidaes de denuncia social énte la llamentable situación de la enseñanza de la Llingua na Educación Primaria y Secundaria, que ye responsabilidá esclusiva del Gobiernu del Principáu d’Asturies.

Convién nun escaecer qu’a les midíes del Conseyu d’Universidaes que suponen, ‘de facto’ la prohibición del estudiu de la Llingua Asturiana nel nivel universitariu, hai que xunir toa una llarga serie de cuestiones ensin solucionar per parte de l’alministración educativa del Principáu, como son: a) negación del Área de Llingua Asturiana en Primaria y Secundaria, b) falta de desarrollu llegal del apartáu de la Enseñanza de la Llei d’Usu del Asturianu, c) inesistencia del católogu de puestos de trabayu ya imposibilidá, darréu d’ello, de concursos de tresllaos por llingua asturiana, d) estatus d’optatividá (non de voluntariedá) en Secundaria, etc.

A tolo anterior, hai qu’amestar agora l’escandalosu remanamientu fechu dende la Conseyería d’Educación y Cultura (y responsabilidá direuta del so Conseyeru) de la propuesta curricular fecha pola comisión que diseñó los currículos de Primaria, Secundaria y Bachilleratu y que refrendó’l Conseyu Escolar d’Asturies. Asina y amás d’otros recortes dafechu inxustificables dende’l puntu de vista téunico-pedagóxicu, dende’l Gobiernu asturianu y con impunidá sangrina, acaba de camudase’l títulu de la materia, allugando LLINGUA TRADICIONAL: BABLE/ASTURIANU ellí onde la Comisión y el Conseyu Escolar d’Asturies afiten qu’habría apaecer como LLINGUA ASTURIANA.

L’Academia de la Llingua Asturiana entiende qu’esti facer constitúi una burlla que nun tien precedente, desque la denomación LLINGUA ASTURIANA ye la reconocida oficialmente pol Conveniu d’Escolarización firmáu ente’l MEC y el Principáu d’Asturies, pola Universidá d’Uviéu, pol mesmu Gobiernu del Principáu y polos organismos ya instituciones filolóxiques internacionales. Darréu d’ello, teniendo en cuenta qu’a l’Academia de la Llingua Asturiana se-y encamienta mirar polos drechos llingüísticos de los asturianos, y decatándose de la gravísima responsabilidá na que s’incurre, nesta Xunta Estraordinaria, l’Academia de la Llingua Asturiana apautóse por unanimidá no que sigue darréu:

  1. Esixir la dimisión inmediata del Conseyeru d’Educación y Cultura, D. Francisco Javier Fernández Vallina, como responsable primeru del remanamientu del testu de la propuesta curricular, qu’amuesa una vegada más la so política antiasturiana.
  2. Refugar toa collaboración nes actividaes conxuntes cola Conseyería d’Educación y Cultura del Principáu d’Asturies.
  3. Axuntase colos sindicatos d’enseñanza, partíos políticos, asociaciones culturales y ciudadanes pa informar de la posición de l’Academia de la Llingua Asturiana y encamenta-yos una actuación de conxuntu frente a la Conseyería d’Educación y Cultura.
  4. Caltener xuntes col profesoráu de Llingua Asturiana, encamentándolu nel sen de que nun reconozan la denomación Llingua tradicional: Bable/Asturianu, sinón que, a la escontra, sigan emplegando como hasta agora lo fixeron la denomación LLINGUA ASTURIANA. Amás d’ello, qu’espliquen al alumnáu y a les comunidaes educatives la situación.
  5. Denunciar nes asociaciones y foros internacionales de defensa de les llingües y los drechos humanos esta situación.
  6. Pidir y facilitar la visita a Asturies d’observadores internacionales, pa que conozan sobre’l terrén la violación que de los drechos llingüísticos más elementales de los ciudadanos y ciudadanes asturianos se tán dando ente nós.
  7. Ellaborar y espublizar un informe, n’inglés y n’asturianu, sobro la non reconocencia y represión de los drechos llingüísticos n’Asturies, informe que sedrá unviáu a toles entidaes y organismos nacionales ya internacionales colos que l’Academia de la Llingua Asturiana se rellaciona.
  8. Facer un llamamientu xeneralizáu a periodistes, escritores, editores, organizaciones sindicales, polítiques, culturales y ciudadanes de toa mena pa qu’empleguen sistemáticamente nos sos escritos al falar del idioma asturianu, la denomación LLINGUA ASTURIANA.

L’Academia de la Llingua Asturiana fai, amás, un llamáu dramáticu a tola sociedá pa que, nesti momentu críticu nel que l’antiasturianismu más xabaz intenta frayar la identidá coleutiva d’Asturies, se sepa responder serena, pero contundentemente col oxetu d’algamar, d’una vegada y definitivamente, la xusticia democrática que representa l’estatus d’oficialidá de la llingua hestórica del Pueblu Asturianu.

Uviéu, 28 de mayu de 2003
Academia de la Llingua Asturiana

Resultáu de los Concursos de L’Academia de la Llingua Asturiana 2003

Actes de los Concursos d’Investigación

Aconceyáu’l Xuráu de los Concursos de Recoyida de Material Toponímico, Recoyida oral de léxicu asturianu y d’Investigación Llingüística que convoca l’Academia de la Llingua Asturiana correspondientes al añu 2003, formáu por Ana María Cano González como presidenta, José Luis García Arias como vocal y Corsino García Gutiérrez faciendo de secretariu, apáutase nos siguientes acuerdos:

  • Na estaya de Recoyida de Material Topónimico:
    1. Dar un accésit de 300 euros al trabayu tituláu Toponimia de la Parroquia de Carrio (Llaviana) presentáu por D. Xulio Llaneza Fernández.
    2. Dar un accésit de 150 euros al trabayu tituláu Toponimia de Santolaya de Vixil (Siero) presentáu por Dª Mª de las Nieves Otero Paraja y Dª Eva Fernández Blanco.
  • Na estaya de Recoyida oral de léxicu asturianu:
    1. Dexar ermu’l concursu.
  • Na estaya d’Investigación Llingüística:
    1. Dexar ermu’l concursu.

Aconceyáu’l Xuráu del Concursu d’investigación sobre lliteratura asturiana que convoca l’Academia de la Llingua Asturiana formáu por Miguel Ramos Corrada como presidente, Antonio Fernández Insuela como vocal, faciendo de secretariu Alfonso Martín Caso, apáutase nes siguientes resoluciones:

  • Premiar con 600 euros el trabayu tituláu Índiz Bibliográficu Xeneral de venti años de poesía en bable (1976-1996), presentáu por D. José Luis Campal Fernández.

Concursu de Recoyida de Material Lliterario Escrito

Aconceyáu’l Xuráu del Concursu de Recoyida de Material Lliterario Escrito que convoca l’Academia de la Llingua Asturiana, formáu por Ana María Cano González como presidenta, José Luis García Arias como vocal y Corsino García Gutiérrez faciendo de secretariu, apáutase nos siguientes acuerdos:

  1. Premiar con 600 euros el trabayu tituláu Francisco García Cuevas. El rapacín de Candás, presentáu por D. Xosé Nel Comba Paz.
  2. Dar un accésit de 300 euros al trabayu tituláu Poesía atropada de Cirino Hevia, presentáu por D. José Luis Campal Fernández.
  3. Dar un accésit de 150 euros al trabayu tituláu “Cancionines de Asturies” y poemes sueltos de Luis Aurelio Álvarez, presentáu por D. José Luis Campal Fernández.
  4. Dar un accésit de 150 euros al trabayu tituláu Florina y Falín en la llende, presentáu por D. José Luis Campal Fernández

Concursu de Recoyida de material lliterario oral

Aconceyáu’l Xuráu del Concursu de Recoyida de material lliterario oral que convoca l’Academia de la Llingua Asturiana formáu por Miguel Ramos Corrada como presidente, Antonio Fernández Insuela como vocal, faciendo de secretariu Alfonso Martín Caso, apáutase na siguiente resolución:

  • Premiar con 600 euros el trabayu tituláu Cousas que cuentan pol Cuartu los Val.les, presentáu por Dª Marta López Fernández.

Actes de los Concursos de Teatru y de Creación Lliteraria, premiu “Llorienzu Novo Mier”

Aconceyáu’l Xuráu del Concursu de Teatru y de Creación Lliteraria, premiu “Llorienzu Novo Mier” que convoca l’Academia de la Llingua Asturiana formáu por Xosé Bolado García como presidente, Mª Paz Fonticiella Gutiérrez como vocal, faciendo de secretariu Genaro Alonso Megido, apáutase nes siguientes resoluciones:

  • Concursu de Teatru
    1. Premiar con 600 euros el trabayu tituláu Por una desconocida del que son autores Dª María Azucena Álvarez García y D. Jorge Fernández García.
  • Creación Lliteraria, premiu “Llorienzu Novo Mier”
    1. Dexar ermu’l concursu.

Concursu de Llectures pa Rapazos

Aconceyáu’l Xuráu del Concursu de Llectures pa Rapazos que convoca l’Academia de la Llingua Asturiana correspondiente al añu 2003, formáu por D. Urbano Rodríguez Vázquez como presidente, D. Pablo Xuan Manzano Rodríguez como vocal faciendo de secretariu D. Xosé Ignaciu Fonseca Alonso, apáutase na siguiente resolución:

  • Premiar con 600 euros el trabayu tituláu Nora d’Allance del que ye autor D. Fermo Fernández Suárez.

Concursu de Curtios Cinematográficos

Aconceyáu’l Xuráu del Concursu de Curtios Cinematográficos que convoca l’Academia de la Llingua Asturiana correspondiente al añu 2003, formáu por Roberto González-Quevedo González como presidente, Xosé Bolado García como vocal, faciendo de secretariu Xosé Antón González Riaño, apáutase na siguiente resolución:

  • Dexar ermu’l concursu.

 

Uviéu, 16 de mayu de 2003
ACADEMIA DE LA LLINGUA ASTURIANA

Nota de Prensa: Llei del Principáu d’Asturies de Medios de Comunicación Social

En víspores d’aprobase na Xunta Xeneral la “Llei del Principáu d’Asturies de Medios de Comunicación Social”, l’Academia de la Llingua Asturiana quier manifestar lo que sigue darréu:

Na sociedá actual, tolos medios de comunicación, y especialmente la TV, son axentes importantes de socialización y de difusión de la cultura. Unos medios onde la llingua asturiana tuviere un llugar secundariu significaría perder una grandísima posibilidá pa la continuidá y normalización del asturianu y afondaría’l procesu de castellanización y de sustitución llingüística.

Persabiendo que, en bona midida, el futuru de la llingua asturiana xuégase nos medios de comunicación, n’Asturies, igual que n’otres Comunidaes billingües, ye preciso que los medios de comunicación y los servicios de radiodifusión y televisión del Ente Públicu de Comunicación del Principáu d’Asturies, sirvan, necesariamente, pa difundir la llingua y pa esparder el so usu en toles estayes de la vida social.

Darréu d’ello, y faciendo un llamamientu al exerciciu de les sos responsabilidaes, l’Academia de la Llingua Asturiana pide a los políticos asturianos que se garantice nesi Ente Públicu una presencia positiva y granible de la nuesa llingua.

Uviéu, 13 de marzu, 2003
Academia de la Llingua Asturiana